Μην φτιάχνεις κάτι, που δεν μπορείς να συντηρήσεις

Μια βασική αρχή, την αξία της οποίας γνωρίζουν καλά οι έμπειροι σχεδιαστές διαδικτυακών τόπων

Δημήτρης Γ. Καπόπουλος

Αρκετές είναι οι φορές, που βλέπουμε να δημιουργούνται, ή να αναμορφώνονται διάφοροι διαδικτυακοί τόποι (sites) του δημόσιου ή του ευρύτερου δημόσιου τομέα, οι οποίοι προβάλλονται από τους υπεύθυνους πολιτικούς ή/και υπηρεσιακούς παράγοντες σαν σημαντικά έργα. Πολλοί μάλιστα διατείνονται, ότι δημιούργησαν μία πύλη (portal), που την προσφέρουν στον πολίτη και τις επιχειρήσεις για την ικανοποίηση των αναγκών τους, στα πλαίσια της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης (e-government), την οποίαν πλέον σχεδόν όλοι ευαγγελίζονται. 

Δυστυχώς όμως, σε πολλές των περιπτώσεων, το παρεχόμενο προϊόν δεν είναι πύλη, αλλά κάποιες στατικές σελίδες, που παρέχουν απλώς πληροφόρηση και βέβαια στερούνται διαδικτυακών εφαρμογών και υπηρεσιών, οι οποίες χαρακτηρίζουν τον Ιστό 2.0 (Web 2.0). Το θέμα δε γίνεται έντονα οχληρό, όταν η κοστολόγηση της εν λόγω "πύλης" υπερβαίνει κατά πολύ την αξία της.

Πάντως, ανεξάρτητα από το πόσο σημαντικό είναι το παραδοτέο προϊόν και το ύψος του κόστους, που απαιτήθηκε για την απόκτησή του, με την έναρξη της λειτουργίας του ελλοχεύει ένας σημαντικός κίνδυνος: Ο κίνδυνος του εκφυλισμού. Και ο εκφυλισμός στο χώρο του Διαδικτύου ακούει στο όνομα της μη επικαιροποίησης. Αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, εκ των οποίων ο σημαντικότερος είναι η ανεπαρκής στελέχωση του έργου με το απαραίτητο προσωπικό (όχι αποκλειστικά τεχνικό), που συνεργαζόμενο θα ενσωματώνει στον διαδικτυακό τόπο τις νέες απαιτήσεις και θα τροποποιεί τα υπάρχοντα, σύμφωνα με τις υφιστάμενες αλλαγές στην κείμενη νομοθεσία και τις διαδικασίες λειτουργίας του οργανισμού. Και όταν λέμε απαραίτητο προσωπικό δεν εννοούμε απλώς  έναν ικανό αριθμό υπαλλήλων. Κυρίως αναφερόμαστε στα ποιοτικά χαρακτηριστικά, που πρέπει οι υπάλληλοι να έχουν και τα οποία σίγουρα περιλαμβάνουν τις γνώσεις την εμπειρία και την επίδειξη ενδιαφέροντος. Βέβαια, είναι γεγονός, ότι παράγοντες, όπως ο υπερβολικός φόρτος εργασίας των υπαλλήλων και η έλλειψη υποστήριξης του έργου από τα ανώτερα κλιμάκια της ηγεσίας, συνιστούν τροχοπέδη στην βιωσιμότητα του έργου.

Το επακόλουθο της μη επικαιροποίησης είναι το ότι οι ενδιαφερόμενοι πολίτες και επιχειρήσεις δεν λαμβάνουν την ορθή πληροφόρηση και το επίπεδο υπηρεσιών, που θα επιθυμούσαν. Αντ' αυτού επέρχεται σύγχυση, εκνευρισμός και χάσιμο χρόνου. Έτσι, τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα μετατρέπονται σε αρνητικά. Η εμπιστοσύνη στον διαδικτυακό τόπο και κατ΄ επέκταση στον οργανισμό χάνεται και σε τέτοια περίπτωση θα μπορούσε κάλλιστα κάποιος να ισχυριστεί, ότι θα ήταν προτιμότερο ο διαδικτυακός τόπος να μην είχε λειτουργήσει καθόλου, ή να λειτουργούσε μόνο εκείνο το υποσύνολό του, που θα μπορούσε να τύγχανε της απαραίτητης επικαιροποίησης. Αυτός είναι και ο λόγος που οι έμπειροι σχεδιαστές διαδικτυακών τόπων γνωρίζουν την αξία της αρχής που λέει: ‘Μην φτιάχνεις κάτι, που δεν μπορείς να συντηρήσεις’.