Κάποια πειράματα που μας επηρέασαν σημαντικά
Δημήτρης Γ. Καπόπουλος
Δημήτρης Καπόπουλος
Η αναγνώριση της αξίας της βιωματικής μάθησης τείνει πλέον να γίνει
καθολική. Το πεδίο εφαρμογής της επεκτείνεται δυναμικά από την εκπαίδευση των
ενηλίκων και προς την εκπαίδευση των μαθητών, μιας και η πεποίθηση του
Αμερικανού φιλόσοφου John Dewey (1859-1952), ότι “κάθε
γνήσια μορφή εκπαίδευσης γεννιέται μέσα από την εμπειρία”, επαληθεύεται
διαρκώς.
Ίσως θα ήταν αρκετά επίπονο έργο να βρεθεί κάποιο πεδίο εκπαίδευσης,
στο οποίο να μην μπορούν να εφαρμοστούν, έστω και λίγες, μορφές βιωματικών
μαθησιακών δραστηριοτήτων.
Αναφέροντας τα παραπάνω, μου έρχονται στο νου κάποιες ώρες στις οποίες παρακολούθησα ορισμένα πειράματα φυσικής. Αν και έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε, μπορώ να πω ότι
τα ενθυμούμε αρκετά καλά. Ήταν τόσο εντυπωσιακά; Ή μήπως ή παρουσίασή τους έγινε από κάποιον που γνώριζε και
χρησιμοποιούσε βιωματικές μεθόδους; Πλέον, μπορώ να διακρίνω την εφαρμογή αρκετών από αυτές στη διδασκαλία του.
Πριν την διεξαγωγή του πειράματος παρατηρούσαμε τα υλικά που επρόκειτο να χρησιμοποιηθούν. Ήταν τοποθετημένα σε διάφορες θέσεις, κατά τρόπο που η όλη
εικόνα θύμιζε θεατρικό σκηνικό.
Ο καθηγητής ζητούσε πάντα εθελοντές-βοηθούς, οι οποίοι εναλλάσσονταν σε κάθε νέο πείραμα. Κάποιοι από αυτούς μετέφεραν τα υλικά, κάποιοι πραγματοποιούσαν με τις οδηγίες του εποπτεύοντος καθηγητή το πείραμα, ενώ
κάποιοι άλλοι κρατούσαν σημειώσεις για την πορεία του πειράματος, δημιουργώντας έτσι ένα χρήσιμο συμπληρωματικό εκπαιδευτικό υλικό.
Πριν από κάθε βήμα, κατά την εκτέλεση του πειράματος, ο καθηγητής προκαλούσε μια δημιουργική συζήτηση με καταιγισμό ιδεών και αντιπαραθέσεων,
που είχε στόχο την εκτίμηση του πιθανού αποτελέσματος. Με αυτόν τον τρόπο ενεργοποιούσε
τη φαντασία και την κριτική μας σκέψη. Ενώ,
μετά την ολοκλήρωση κάθε βήματος μας ενθάρρυνε ώστε να δίνουμε τη δική μας
τεκμηρίωση για το αποτέλεσμα.
Στο
τέλος του εγχειρήματος υπήρχε ένας γενικότερος
διάλογος, που περιελάμβανε τους συσχετισμούς του πειράματος με άλλα παρεμφερή, ώστε να
υπάρχει συνέχεια σε όλο του εύρος του διδασκόμενου μαθήματος. Μας καθοδηγούσε ώστε κατά το δυνατόν να απαντάμε εμείς οι ίδιοι τις ερωτήσεις μας.
Συνήθως έκλεινε τον κύκλο του πειράματος αγγίζοντας ξανά τα συναισθήματά μας, ζητώντας μας να εκφράσουμε επιγραμματικά
τη γνώμη μας για την πιθανή συμβολή του πειράματος στην κατανόηση της εκπαιδευτικής ύλης.
Σίγουρα στα πειράματα αυτά είχαμε ενεργή συμμετοχή. Θέλαμε να τα δούμε. Νοιώθαμε ερευνητές. Τα ‘ζούσαμε’. Γι’ αυτό και τα θυμόμαστε. Γι’ αυτό και μας και επηρέασαν σημαντικά.
“Μόνο ό,τι δέχθηκες με την ψυχή σου,
μόνο αυτό μαθαίνεις και αυτό ενσωματώνεις
στη ζωή σου και στο χαρακτήρα σου”
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου